Rouke Broersma (1940 Amsterdam). Woont sinds 1975 in Bunne. Onderwijs-loopbaan (schoolmeester, leraar, pabo-docent) van 1960-2001. Publiceerde in de jaren zeventig: verhalen, gedichten (De Hoge Veluwe en andere toponiemen), een novelle en een roman (De put). In de jaren tachtig en negentig: onderwijspublicaties.
De afgelopen tien jaar:
1. Drèentse Schrieverij, een Drentse literatuurgeschiedenis en de bloemlezing Scheupers van de taol.
2. Essays en gedichten, onder andere in het tijdschrift Roet.
3. Publicaties over het Freinet-onderwijs en Freinet, waaronder Tony de Wees (de vertaling van een kinderboekje van Freinet, met autobiografische trekjes) en Célestin Freinet, een pedagoog voor onze tijd (vertaling van de Freinet-biografie van Michel Barré).
- Door de straten van de Sleutelstad, een literaire wandeling door het Leiden van Piet Paaltjens;
- Helaas, ik ben 'n Amsterdammer, een literaire wandeling door het Amsterdam van Multatuli;
- In Groningen was ik van ellende doodgegaan, een literaire wandeling door het Groningen van Willem Frederik Hermans.
- De pen in het zand, een literaire zwerftocht over De Hoge Veluwe. Daarin onder meer 9 gedichten van Rouke Broersma uit zijn bundel De Hoge Veluwe en andere toponiemen.
ISBN 97890593751521,
112 pagina's,
13,50 euro.
Zojuist is in die reeks verschenen:
Meer informatie op www.lubberhuizen.nl
33 jaar geleden publiceerde ik de gedichtenbundel De Hoge Veluwe en andere toponiemen. Ik stuurde meteen 3 exemplaren naar de directie van Ons Nationale Park. Nooit meer iets van gehoord.
Vrijdag 26 januari stonden ze opeens voor me, als verweesde en onterfde kinderen. Door toedoen van de Vrienden van De Hoge Veluwe. Wat moet je dan?
De bundel liep niet goed en na een paar jaar verwees de uitgever de resterende helft boekjes naar de versnipperaar, tenzij ik bereid was ze tegen transportkosten af te nemen.
Zo gebeurde. Zo nu en dan deed ik een bundeltje cadeau, maar er komt een eind aan verjaardagen en jubilea. En langzamerhand ontgroeide ik aan mijn geesteskinderen.
Ik besloot de bundeltjes bij het oud papier te doen. Maar daar dacht Jelly anders over, zoals kort geleden bleek: ze borg ze weg op zolder, achter het knieschot,
zoals ik de gedichten in een donker hoekje van mijn bovenkamer opsloot.
Een jezusleven later stond ik voor het standbeeld van Christiaan de Wet, waarover ik ooit dit leesteken- en hoofdletterloze, vrijzinnig rijmend shakespeare-sonnet had geschreven:
standbeeld van christiaan de wet
is hij te zien bij helder weer
als wind & zand hem niet te zeer bestuiven
staat hij doodstil het leven neemt geen keer
voor altijd vastgeklonken aan zijn sokkel
geen hottentot die naar zijn pijpen danst
geen rooineks meer achter transvaalse kopjes
zijn mauser is van steen hijzelf allang geen man
geen kaffers meer om dingaansdag te vieren
eenzame overwinnaar van nooitgedacht
de lucht gaat dicht licht lekt door kieren
naam en voornaam tot de jongste dag
je moet er zijn geweest om het te weten
geen mens stond zo apart ook na zijn leven
Op uitnodiging van Dick vd Klis, een van de Vrienden van De Hoge Veluwe, maakte ik, samen met broer Jaap, een deel van vier literaire tochten door het park die komend voorjaar
iedereen kan doen aan de hand van een boekje dat verschijnt in de bekende reeks Literaire wandelingen van uitgeverij Lubberhuizen. Onze tocht eindigde bij de tentoonstelling in
het Bezoekers-centrum: twaalf grote foto’s en panelen met daarop teksten van diverse auteurs, waaronder het hierboven geciteerde.
Thuis hoorde ik van Jelly dat zij de bundels had bewaard en toen pas drong tot me door dat ik vandaag iets belangrijks had meegemaakt. Niet alleen een soort verlaat eerherstel
dat me te beurt viel, weliswaar niet vanwege de directie maar wel bij monde van de Vrienden van de De Hoge Veluwe, en ook niet alleen vanwege de prominente plaats die mijn gedichten
in de literaire routes en op de tentoonstelling innamen – dat ook natuurlijk – maar vooral dit: mijn geesteskinderen die ik min of meer was vergeten, had verwaarloosd,
misschien niet had verstoten maar wel was ontgroeid en zo ongeveer had onterfd, stonden opeens voor me, blijkbaar springlevend. En wat had ik ze te zeggen? Hield ik nog van ze? Moest ik ze heradopteren?
Vandaag heb ik ze uit de doos gehaald, afgestoft, van muizenpoepjes ontdaan, de ontoonbare terzijde gelegd. Tijdens dat reinigingsproces kwam ik, geloof ik, gaandeweg met ze in het reine.
Of was dat al eerder gebeurd?
Nu nog een goeie bestemming: lezers.
Uit de flaptekst van
DE HOGE VELUWE EN ANDERE TOPONIEMEN, Brugge 1973)
(...) Mijn ouders namen mij en mijn broers vroeger vaak mee naar De Hoge Veluwe, 'Nationaal Park', voegde ik er voor mezelf trots en niet- begrijpend aan toe.
Later zette ik deze tradtitie voort. Met Jelly, Frank en Albert. Een van die tochten (maar eigenlijk alle vorige daarbij inbegrepen) leidde tot een tekstenreeks in gematigd nieuw-realistiese trant: DE HOGE VELUWE EEN REPORTAASJE VOOR DAGJESMENSEN,
gepubliceerd in het Vlaamse tijdschrift 'Dietsche Warande & Belfort' (september 1972).
Eenmaal zeker van publicatie begon ik aan een bewerking, vervuld van afkeer en woede. Weg met de dichterlijke grap, het understatement, het geBudding' en geSchipper, het getekst en het geready-made en alles wat gebrek aan wezenlijke deernis, mededeelzaamheid en engagement moet verbergen.
Informatie over deze actuele expositie in het bezoekerscentrum van De Hoge Veluwe.